Chào bạn! Bạn có bao giờ tự hỏi, “nghệ thuật” là gì, và nó có thực sự gần gũi với cuộc sống của chúng ta không, hay chỉ là những thứ xa xỉ, trừu tượng chỉ dành cho những người am hiểu? Mình tin rằng, nghệ thuật và đời sống có một mối liên hệ mật thiết, không thể tách rời nhau. Nghệ thuật không chỉ là những bức tranh trong bảo tàng hay những bản nhạc trong phòng hòa nhạc, mà nó hiện hữu ở khắp mọi nơi, từ cách chúng ta chọn trang phục, sắp xếp lại căn phòng, đến cách chúng ta thưởng thức một bữa ăn ngon hay ngắm nhìn một hoàng hôn tuyệt đẹp. Nó làm cho cuộc sống của chúng ta thêm phong phú, ý nghĩa và đầy màu sắc hơn. Hãy cùng mình khám phá xem nghệ thuật len lỏi vào đời sống của chúng ta như thế nào nhé!
Nghệ thuật là gì và nó xuất hiện từ khi nào?
Bạn cứ hình dung thế này, nghệ thuật là một cách con người biểu đạt ý tưởng, cảm xúc, quan điểm hoặc sự hiểu biết về thế giới thông qua các phương tiện và kỹ thuật khác nhau. Nó có thể là hình ảnh (hội họa, điêu khắc, nhiếp ảnh), âm thanh (âm nhạc), cử động (múa, kịch), hay ngôn từ (văn học, thơ ca).
Nghệ thuật không phải là thứ mới mẻ đâu bạn. Nó đã xuất hiện cùng với loài người từ thuở sơ khai:
- Từ hang động đến kim tự tháp: Những bức vẽ trên vách hang động từ thời tiền sử là bằng chứng đầu tiên cho thấy con người đã biết dùng hình ảnh để ghi lại cuộc sống, săn bắt, hay tín ngưỡng. Sau đó, những công trình kiến trúc vĩ đại như Kim tự tháp Ai Cập, đền thờ Hy Lạp không chỉ là công trình xây dựng mà còn là những tác phẩm nghệ thuật đồ sộ, thể hiện sức mạnh, quyền uy và tín ngưỡng của con người.
- Biểu hiện của văn hóa và xã hội: Qua từng thời kỳ, nghệ thuật luôn phản ánh đời sống, văn hóa, tư tưởng, và những biến động của xã hội. Thời Phục Hưng thì có những bức tranh về tôn giáo và con người lý tưởng. Thời hiện đại thì có những tác phẩm phê phán xã hội, khám phá nội tâm.
- Không ngừng phát triển và đổi mới: Nghệ thuật không đứng yên một chỗ. Nó luôn tiếp thu những cái mới, từ công nghệ đến tư duy, để tạo ra những hình thức biểu đạt độc đáo, như nghệ thuật kỹ thuật số, nghệ thuật tương tác ngày nay.
Nghệ thuật giống như một người bạn đồng hành cùng lịch sử loài người, kể lại câu chuyện về chúng ta qua từng thời đại.
Mối liên hệ mật thiết giữa nghệ thuật và đời sống
Bạn có thể nghĩ nghệ thuật là thứ gì đó cao siêu, nhưng thực ra, nó gắn bó với đời sống của chúng ta hơn bạn tưởng rất nhiều đấy.
Nghệ thuật là tấm gương phản chiếu đời sống
- Phản ánh thực tại xã hội: Nghệ thuật luôn là phương tiện để các nghệ sĩ thể hiện quan điểm về những gì đang diễn ra trong xã hội. Một bức tranh có thể tố cáo chiến tranh, một bài hát có thể lên án bất công, hay một vở kịch có thể phản ánh những nỗi lo của con người hiện đại.
- Ví dụ: Các bài hát về tình yêu, gia đình, quê hương; những bức tranh về cuộc sống lao động của người dân; hay các bộ phim về những vấn đề nóng bỏng của xã hội hiện đại như biến đổi khí hậu, bình đẳng giới.
- Ghi lại lịch sử và văn hóa: Nghệ thuật lưu giữ những khoảnh khắc lịch sử, những phong tục tập quán, tín ngưỡng của một dân tộc. Nhờ có nghệ thuật, chúng ta có thể hiểu về cuộc sống của người xưa, về những nền văn minh đã qua.
- Ví dụ: Những bức tượng Phật trong chùa chiền, những họa tiết trên trống đồng, hay những điệu múa truyền thống đều kể câu chuyện về văn hóa và lịch sử của một dân tộc.
- Thể hiện cảm xúc và nội tâm con người: Họa sĩ, nhạc sĩ, nhà văn dùng tác phẩm của mình để bộc lộ niềm vui, nỗi buồn, sự cô đơn, tình yêu, nỗi sợ hãi… Và khi chúng ta thưởng thức những tác phẩm đó, chúng ta cũng tìm thấy sự đồng cảm, như thể đó là cảm xúc của chính mình.
- Ví dụ: Một bức tranh của Van Gogh với những nét cọ xoáy mạnh, màu sắc rực rỡ có thể khiến bạn cảm nhận được nỗi ám ảnh, sự giằng xé trong tâm hồn ông. Hay một bản nhạc buồn có thể làm bạn rơi nước mắt vì thấy chính mình trong đó.
Nghệ thuật làm phong phú đời sống tinh thần
- Thanh lọc tâm hồn: Sau những giờ làm việc căng thẳng, việc nghe một bản nhạc êm dịu, đọc một cuốn sách hay, hay ngắm nhìn một bức tranh đẹp có thể giúp bạn thư giãn, giải tỏa áp lực, và tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Nó giống như một liệu pháp tinh thần vậy.
- Khơi gợi cảm xúc và tư duy: Nghệ thuật không chỉ để xem hay nghe, mà còn để cảm nhận và suy nghĩ. Một tác phẩm nghệ thuật có thể khiến bạn cười, khóc, giận dữ, hoặc đặt ra những câu hỏi sâu sắc về cuộc sống, về bản thân mình. Nó kích thích trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của bạn.
- Giáo dục và định hình nhân cách: Nghệ thuật giúp chúng ta hiểu hơn về thế giới, về con người, về các giá trị đạo đức và nhân văn. Từ đó, nó góp phần hình thành nên nhân cách, lòng trắc ẩn và sự cảm thông trong mỗi chúng ta.
- Kết nối con người: Nghệ thuật là một ngôn ngữ chung. Dù bạn đến từ đâu, nói ngôn ngữ gì, bạn vẫn có thể cảm nhận được vẻ đẹp của một bản giao hưởng, một điệu múa, hay một bức tranh, và từ đó kết nối với những người khác có cùng sở thích.
Nghệ thuật hiện diện trong đời sống hàng ngày của chúng ta
Bạn có để ý không, nghệ thuật không chỉ có trong các bảo tàng, phòng hòa nhạc xa xôi đâu. Nó ở ngay xung quanh chúng ta đấy:
- Trong ngôi nhà bạn:
- Kiến trúc: Ngôi nhà bạn ở, cầu thang, ban công… đều có yếu tố kiến trúc, một loại hình nghệ thuật.
- Trang trí nội thất: Cách bạn chọn màu sơn tường, sắp xếp đồ đạc, chọn rèm cửa, treo tranh ảnh, đặt cây xanh… tất cả đều là nghệ thuật trang trí nội thất, thể hiện gu thẩm mỹ và cá tính của bạn.
- Đồ dùng hàng ngày: Chiếc cốc uống nước, chiếc bát ăn cơm, bộ quần áo bạn mặc, chiếc điện thoại bạn dùng… đều là sản phẩm của thiết kế, một nhánh của nghệ thuật ứng dụng.
- Trên đường phố:
- Kiến trúc đô thị: Những tòa nhà cao tầng, cây cầu, đài phun nước, công viên… đều là những tác phẩm kiến trúc, điêu khắc công cộng.
- Nghệ thuật đường phố (Street Art): Những bức vẽ graffiti đầy màu sắc, những tác phẩm sắp đặt bất ngờ trên đường phố mang đến sự sống động và thông điệp.
- Thiết kế quảng cáo: Các biển hiệu, poster quảng cáo, bao bì sản phẩm đều là sản phẩm của nghệ thuật đồ họa.
- Trong các hoạt động giải trí:
- Âm nhạc: Nghe nhạc, xem ca nhạc, học chơi một loại nhạc cụ.
- Điện ảnh và truyền hình: Xem phim, phim tài liệu, phim hoạt hình.
- Văn học: Đọc sách, truyện, thơ.
- Thủ công mỹ nghệ: Tự làm đồ handmade, thêu thùa, may vá, đan lát…
- Trong cách chúng ta ăn uống:
- Nghệ thuật ẩm thực: Cách bày biện món ăn đẹp mắt, sự kết hợp màu sắc, hương vị, chính là một loại hình nghệ thuật.
- Điêu khắc rau củ quả: Những tác phẩm được tạo ra từ thực phẩm.
Bạn cứ nghĩ đến việc một cô gái mặc một bộ trang phục hài hòa về màu sắc, chất liệu; một bà nội trợ tỉ mỉ bày biện món ăn sao cho đẹp mắt; hay một chàng trai đang say mê nghe một bản nhạc jazz. Tất cả đều là cách mà nghệ thuật hòa quyện vào đời sống, làm cho nó thêm phần ý vị và tươi đẹp.
Làm sao để đưa nghệ thuật vào đời sống cá nhân của bạn?
Bạn thấy đấy, nghệ thuật không hề xa vời. Giờ thì bạn đã sẵn sàng để tự mình đưa nghệ thuật vào cuộc sống hàng ngày chưa? Mình có vài gợi ý nhỏ cho bạn nhé:
Quan sát và cảm nhận
- Tập quan sát thế giới xung quanh: Đừng vội vàng lướt qua mọi thứ. Hãy dừng lại một chút để ngắm nhìn một bông hoa, một kiến trúc cổ kính, hay cách ánh nắng chiếu xiên qua khung cửa sổ. Bạn sẽ thấy vẻ đẹp ở những điều nhỏ bé nhất.
- Cảm nhận bằng nhiều giác quan: Không chỉ nhìn, hãy thử lắng nghe âm thanh của cuộc sống, ngửi mùi hương, chạm vào các bề mặt. Nghệ thuật nằm trong từng trải nghiệm.
- Tìm kiếm vẻ đẹp trong những điều bình dị: Một chiếc lá rơi, một hạt mưa đọng trên cành cây, một nụ cười của em bé… tất cả đều có thể là nguồn cảm hứng nghệ thuật.
Tích cực tiếp xúc với nghệ thuật
- Tham quan bảo tàng, phòng trưng bày nghệ thuật: Dành thời gian để khám phá các tác phẩm hội họa, điêu khắc. Đừng ngại nếu bạn không hiểu hết, cứ cảm nhận bằng trực giác của mình.
- Xem phim, nghe nhạc đa dạng thể loại: Thử xem một bộ phim nghệ thuật, nghe một bản nhạc cổ điển hoặc một thể loại bạn chưa từng nghe.
- Đọc sách, truyện, thơ: Đắm chìm vào thế giới ngôn từ, khám phá những ý tưởng, câu chuyện và cảm xúc.
- Tham dự các buổi biểu diễn: Đến xem các buổi hòa nhạc, kịch, múa… để trải nghiệm nghệ thuật trực tiếp.
- Theo dõi các kênh nghệ thuật trên mạng xã hội: Nhiều bảo tàng, nghệ sĩ có tài khoản trên Instagram, Facebook, TikTok chia sẻ về tác phẩm của họ.
Tự mình sáng tạo nghệ thuật
Bạn không cần phải là một nghệ sĩ chuyên nghiệp. Việc tự mình sáng tạo cũng là một cách tuyệt vời để đưa nghệ thuật vào đời sống:
- Tập vẽ hoặc phác thảo: Dù chỉ là những nét nguệch ngoạc, việc cầm bút vẽ cũng giúp bạn thư giãn và rèn luyện khả năng quan sát.
- Học một loại nhạc cụ: Chơi đàn, hát hò không chỉ giải trí mà còn là cách bạn thể hiện cảm xúc.
- Làm đồ handmade, thủ công: Đan lát, thêu thùa, làm gốm, gấp giấy origami… đều là những hoạt động sáng tạo.
- Viết nhật ký, thơ ca: Ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc của bạn bằng ngôn từ.
- Trang trí nhà cửa, sắp xếp lại không gian sống: Tự tay biến ngôi nhà của mình thành một tác phẩm nghệ thuật phản ánh cá tính của bạn.
- Nấu ăn và trang trí món ăn: Biến bữa ăn thành một tác phẩm nghệ thuật nhỏ.
Lời kết
Bạn thấy đó, nghệ thuật và đời sống luôn song hành cùng nhau. Nghệ thuật không phải là điều gì đó xa vời, mà nó là hơi thở, là sắc màu, là tiếng nói của cuộc sống. Nó làm cho những điều bình dị trở nên ý nghĩa, làm cho những cảm xúc phức tạp được bày tỏ, và làm cho tâm hồn chúng ta thêm phong phú.
Hãy để nghệ thuật len lỏi vào từng ngóc ngách trong cuộc sống của bạn, từ những điều lớn lao đến những khoảnh khắc nhỏ bé. Mình tin rằng, khi bạn mở lòng đón nhận nghệ thuật, cuộc sống của bạn sẽ trở nên tươi đẹp, ý nghĩa và đầy cảm hứng hơn rất nhiều đấy!
